Καθώς οι κοινωνίες μας ελευθερώνονται από το lockdown, αντιμετωπίζοντας έναν δύσκολο και αβέβαιο αγώνα εξόδου από την πανδημία, χρειάζονται να ενημερωθούν, να εμπνευστούν και να ενδυναμωθούν για να ανταποκριθούν στα κοινωνικά προβλήματα με μακρόπνοο τρόπο. Η «παραδοσιακή» δημοσιογραφία, ωστόσο, με τις εξαρτήσεις της και την τάση αρνητικότητας που την διακατέχει, εστιάζοντας περισσότερο στα προβλήματα παρά στις λύσεις για την εκπλήρωση του θεμελιώδους ρόλου της, δεν φαίνεται να μπορεί ορθά να ανταποκριθεί. Οι αναφορές με επίκεντρο τα προβλήματα, όπως κάθε μέρα, πλέον, γίνεται και περισσότερο εμφανές, οδηγούν σταδιακά πολλούς ανθρώπους να αισθάνονται όλο και πιο απογοητευμένοι, αποθαρρυμένοι και απελπισμένοι, απευαισθητοποιημένοι, ακόμη και κουρασμένοι από τις ειδήσεις. Για παράδειγμα, καθώς ο COVID-19 κορυφώθηκε, πολλές έρευνες, σε όλον τον κόσμο, αποκαλύπτουν πολύ μεγάλα ποσοστά πολιτών να αποφεύγουν τις ειδήσεις, επικαλούμενοι ως αιτία την «κακή επίδραση στη διάθεσή τους»…
Η εποικοδομητική δημοσιογραφία διορθώνει αυτή την ‘εξ επαγγέλματος’ ιδεολογία εστιάζοντας την προσοχή των δημοσιογράφων, κυρίως, στις λύσεις των προβλημάτων. Έχει αποδειχθεί ότι είναι μια ισχυρή προσέγγιση με συγκεκριμένες και σημαντικές θετικές επιπτώσεις στις συναισθηματικές και συμπεριφορικές αντιδράσεις. Οι έρευνες δείχνουν ότι αυτό το είδος δημοσιογραφίας οδηγεί το κοινό σε περισσότερη ενασχόληση με τις ειδήσεις, ισχυρότερη αίσθηση ελπίδας και αισιοδοξίας και ισχυρότερη πρόθεση να αναλάβουν δράσεις για την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων.
Είναι απογοητευτικό στην Ελλάδα να συνεχίζουμε την ίδια αδιέξοδη πεπατημένη, ενώ σε άλλες χώρες η εποικοδομητική δημοσιογραφία, η δημοσιογραφία λύσεων, έχει εισέλθει έντονα στον διάλογο -σε πανεπιστήμια και ιδρύματα, σε διεθνείς οργανισμούς και πολιτικούς φορείς- αναδεικνύοντας το μοντέλο της για την μελλοντική κοινωνία, ενώ, πολλές, πρακτικές και ακαδημαϊκές, μελέτες διερευνούν τον θέμα. Το Πανεπιστήμιο του Bournemouth στην Αγγλία, μόλις πριν λίγο καιρό ξεκίνησε ολόκληρο πρότζεκτ για να διερευνήσει την πιθανή δύναμη της εποικοδομητικής δημοσιογραφίας στην μετά Covid-19 εποχή. Μέχρι και θέση για μεταδιδακτορικούς φοιτητές επί του θέματος προκήρυξαν. Στην Ελλάδα, δημοσιογραφικά, αλλά και ακαδημαϊκά, περί άλλων τυρβάζουμε… Η ανάγκη όμως είναι εκεί! Και εμείς στον Ορθό Λόγο θα θα επιμένουμε, γι’ αυτό δημιουργηθήκαμε άλλωστε, προσπαθώντας να ενημερώσουμε την ελληνική κοινωνία. Γιατί, μόνο ‘εποικοδομητικά’ μπορούμε να έχουμε μέλλον ως κοινωνίες. ΜΜΕ και δημοσιογραφία εν γένει, είχαν και έχουν σημαντικό ρόλο να διατελέσουν, ενημερώνοντας ορθά, χωρίς εξαρτήσεις, αφήνοντας στην άκρη αρνητικότητες, ιδεοληψίες, ρητορικές προκαταλήψεων και μίσους, προκλήσεις πολώσεων και διχασμών, προειδοποιώντας, επιμορφώνοντας και εμψυχώνοντας τους πολίτες και ελέγχοντας πάντα κάθε είδους εξουσία, ακόμα και των ιδιοκτητών τους…
Επιλέξαμε, στο παρόν τεύχος, το κεντρικό μας θέμα να αφορά ακριβώς τη δημοσιογραφία του μέλλοντος. Αντί, μάλιστα, να γράψουμε εμείς γι’ αυτό, έχοντας ερευνήσει επί του ζητουμένου, του Τύπου και της δημοσιογραφίας, παλιές εκδόσεις και βρίσκοντας στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας κάτι που μας συγκλόνισε για την «επικαιρότητά» του, αποφασίσαμε ότι αξίζει να το μεταφράσουμε και να το αναδημοσιεύσουμε. Πρόκειται για ένα άρθρο σε μια μηνιαία κοινωνική επιθεώρηση της δεκαετίας του 1930, στην Γαλλία, υπό το όνομα JUSTICE et VERITE, με τίτλο «Ο Τύπος και η Δημοσιογραφία στην Μελλοντική Κοινωνία»…
