Η πόλη του Στόκτον, στην πολιτεία της Καλιφόρνια, είναι μία μεσαία μεγέθους πόλη για τα Αμερικανικά δεδομένα. Με πληθυσμό που υπολογιζόταν στους 312.697 ατόμων το 2019, το Στόκτον είναι η 13η μεγαλύτερη πόλη της Καλιφόρνια και 62η μεγαλύτερη στις ΗΠΑ. Περίπου 77 χιλιόμετρα από το Σακραμέντο, την πρωτεύουσα της Καλιφόρνια, και, περίπου 100 χιλιόμετρα από το Σαν Φρανσίσκο, η πόλη του Στόκτον, συχνά, βρίσκεται στην «σκιά» των γειτονικών πόλεων της. Ωστόσο, η πόλη του Στόκτον, πρόσφατα, τράβηξε την προσοχή μεγάλων Αμερικανικών και διεθνών μέσων ενημέρωσης εξαιτίας ενός πρωτοποριακού πιλοτικού εγχειρήματος, όπου χορηγήθηκε μηνιαίο άνευ όρων Βασικό Εισόδημα σε ένα δείγμα πολιτών για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Η επιτυχία -για πολλούς- αυτού του πιλοτικού εγχειρήματος έχει οδηγήσει πολλές άλλες πόλεις στις ΗΠΑ στο να ξεκινήσουν ανάλογα προγράμματα, ενώ, το χρονικό διάστημα λειτουργίας του «εγχειρήματος του Στόκτον» συνδέθηκε με την έλευση της πανδημίας, προσφέροντας ένα «ζωντανό εργαστήριο» για το πως μπορεί να λειτουργήσει το «βασικό εισόδημα» σε μία περίοδο κρίσης.
Στην ανάλυση που ακολουθεί, παρουσιάζονται περισσότερες πληροφορίες για το συγκεκριμένο εγχείρημα, τα χαρακτηριστικά του, στοιχεία που αποδεικνύουν, ως ένα βαθμό τουλάχιστον, την επιτυχία του, την κριτική που έχει δεχθεί και τι σημαίνει αυτό για το μέλλον -με την εφαρμογή παρόμοιων προγραμμάτων σε άλλες πόλεις και την πρόσφατη ανάδειξη του (πρώην, πλέον) δημάρχου του Στόκτον, σε θέση στην πολιτειακή κυβέρνηση της Καλιφόρνια.
Ένα από τα σημαντικά χαρακτηριστικά της πόλης του Στόκτον ήταν η σχετική φτώχεια της. Το 2008, με την έλευση της τότε οικονομικής κρίσης μετά το χρηματοοικονομικό κραχ του 2007-2008, η πόλη του Στόκτον είχε χαρακτηριστεί ως «η πρωτεύουσα των κατασχέσεων» στις ΗΠΑ. Στη συνέχεια, η πόλη του Στόκτον κήρυξε πτώχευση το 2012. Περίπου ένας στους έξι πολίτες του Στόκτον ζούσε κάτω από το (ήδη, χαμηλό) όριο της φτώχειας, σε μία πολιτεία που είναι ανάμεσά σε αυτές με το υψηλότερο κόστος διαβίωσης στις ΗΠΑ.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η πόλη του Στόκτον έμοιαζε ιδανική περίπτωση για τη δοκιμή ενός καινούριου οικονομικού εγχειρήματος, όπως και έγινε. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ήταν, κατά βάση, ιδιαίτερα απλό: προσφορά $500 μηνιαίως σε 125 πολίτες της πόλης, για δύο χρόνια, δια μέσου της δημοτικής οργάνωσης «Stockton Economic Empowerment Demonstration» («SEED» -«σπόρος» στα Αγγλικά), που ιδρύθηκε για αυτό το σκοπό τον Φεβρουάριο του 2019.
Για τους συμμετέχοντες του προγράμματος δεν υπήρχαν όροι. Δεν υπήρχε υποχρέωση απασχόλησης, ούτε υπήρχαν περιορισμοί για το που ή πως θα μπορούσαν να δαπανηθούν αυτά τα $500 κάθε μήνα. Σημειώνεται πως η επιλογή των 125 πολιτών δεν ήταν τυχαία: επιλέχθηκαν από περιοχές στις οποίες τα επίσημα στοιχεία απογραφής του πληθυσμού έδειχναν ότι το μέσο εισόδημα ήταν χαμηλότερο του γενικότερου μέσου όρου εισοδήματος της πόλης.
Επίσης, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως, παρόλο που το εγχείρημα διοργανώθηκε υπό την αιγίδα του δήμου -και του τότε δημάρχου του Στόκτον Michael Tubbs-, η χρηματοδότηση του προγράμματος προήλθε όχι από δημοτικές πηγές, αλλά από ιδιωτικές δωρεές, ανάμεσά των οποίων και μία μη κερδοσκοπική οργάνωση που την ξεκίνησε ένας εκ των συνιδρυτών του Facebook, ο Chris Hughes.
Δημοτικοί παράγοντες παρουσίασαν αυτό το εγχείρημα ως «ένα χέρι στήριξης», αντί κάποιου είδος παραδοσιακής φιλανθρωπίας.
Το εγχείρημα ήταν, ταυτοχρόνως, αντικείμενο μελέτης δύο ανεξάρτητων ερευνητών, της καθηγήτριας Stacia West από το Πανεπιστήμιο του Τενεσί, και της καθηγήτριας Amy Castro Baker από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια. Η πρώτη τους μελέτη, που αφορά τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του πιλοτικού προγράμματος, δημοσιεύθηκε πρόσφατα, ενώ, αναμένεται η κυκλοφορία της δεύτερης μελέτης τους, που αφορά το δεύτερο έτος του προγράμματος και ερευνά πώς αντιμετώπισαν οι συμμετέχοντες τις επιπτώσεις της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία.
Όταν ξεκίνησε το εγχείρημα το 2019, μόλις το 28% των συμμετεχόντων εργάζονταν σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης. Μέσα σε ένα χρόνο, αυτό το ποσοστό αυξήθηκε σε 40%, με το ποσοστό ανεργίας των συμμετεχόντων να μειώνεται από 12% σε 8%, το ίδιο διάστημα. Ταυτοχρόνως, το ποσοστό απασχόλησης των ατόμων που συμμετείχαν σε παράλληλη ομάδα ελέγχου του εγχειρήματος αυξήθηκε κατά μόλις 5% μέσα στο ίδιο διάστημα.
Μία κριτική, που, συχνά, ακούγεται κατά του «βασικού εισοδήματος» είναι πως θα «σπαταλάται» σε ανούσιες δαπάνες. Ωστόσο, στο εγχείρημα του Στόκτον, οι συμμετέχοντες έλαβαν χρεωστική κάρτα όπου κάθε μήνα γινόταν η κατάθεση των $500, ενώ, μέσω της χρήσης της κάρτας, υπήρχε η δυνατότητα παρακολούθησης των δαπανών των συμμετεχόντων. Τα στοιχεία των συναλλαγών έδειξαν πως κατά κύριο λόγο, το μηνιαίο ποσό των $500 δαπανήθηκε σε τρόφιμα και σε άλλα βασικά είδη. Σημαντικό ποσοστό επίσης δαπανήθηκε για την πληρωμή λογαριασμών και για το κόστος μετακίνησης των συμμετεχόντων. Αντιθέτως, οι δαπάνες για αλκοολούχα ποτά και προϊόντα καπνού αντιστοιχούσαν σε λιγότερο του 1% επί του συνόλου!
Τα αποτελέσματα, επίσης, έδειξαν πως οι συμμετέχοντες αισθάνονταν μεγαλύτερη ασφάλεια και σιγουριά για την ζωή τους και ικανότητα να λάβουν σημαντικές μακροπρόθεσμες αποφάσεις για την ζωή τους και την απασχόλησή τους. Με το επιπλέον και εγγυημένο εισόδημα των $500 κάθε μήνα, πολλοί συμμετέχοντες δήλωσαν ότι είχαν την ευκαιρία να αποχωρήσουν από χαμηλόμισθες θέσεις εργασίες, όπου δεν υπήρχε προοπτική για το μέλλον τους και να παρακολουθήσουν διάφορα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης ή να πάρουν μέρος σε πρόγραμμα πρακτικής άσκησης.
Ακόμη, σημειώθηκε βελτίωση στην ψυχική και σωματική υγεία των συμμετεχόντων. Συγκεκριμένα, καταγράφηκε, κλινικά και στατιστικά, σημαντική μείωση στο ποσοστό συμμετεχόντων που έπασχαν από κατάθλιψη ή άλλες παθήσεις που σχετίζονται με το άγχος. Οι συμμετέχοντες είχαν μεγαλύτερες δυνατότητες να αντιμετωπίσουν ένα μη αναμενόμενο έξοδο -περισσότεροι από τους μισούς, ύστερα από δύο χρόνια πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος, σε σχέση με έναν στους τέσσερις όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα.
Ωστόσο, παρά τους ιδιαίτερους θετικούς δείκτες που παρουσιάζονται, ύστερα από τα δύο χρόνια εφαρμογής αυτού του πιλοτικού προγράμματος, υπάρχουν και κάποιες φωνές που εκφράζουν επιφυλάξεις για την περαιτέρω επέκταση και βιωσιμότητα ενός τέτοιου προγράμματος.
Για παράδειγμα, ο Matt Zwolinski, επικεφαλής του Κέντρου Ηθικής, Οικονομικών, και Δημόσιας Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο, αναφέρει πως τα γενικότερα συμπεράσματα που μπορεί κάποιος να λάβει από την συγκεκριμένη πιλοτική εφαρμογή του «βασικού εισοδήματος» είναι περιορισμένα, καθώς το πρόγραμμα διήρκησε -εις γνώσιν των συμμετεχόντων- μόλις, δύο χρόνια. Σύμφωνα με τον ίδιον, είναι λιγότερο πιθανό κάποιος να αποσυρθεί από την αγορά εργασίας για να αναζητήσει κάτι καλύτερο, εφόσον γνωρίζει πως το επιπλέον εγγυημένο εισόδημα που λαμβάνει είναι προσωρινό. Άλλοι επιστήμονες κάνουν αναφορές σε ακαδημαϊκές έρευνες, που έχουν διεξαχθεί για το «βασικό εισόδημα» και δείχνουν πως τα άτομα που λαμβάνουν αυτό το εισόδημα «σπαταλάνε» το χρόνο τους σε άλλες δραστηριότητες, αντί να χρησιμοποιούν τον επιπλέον χρόνο για επαγγελματική κατάρτιση.
Έχει ασκηθεί κριτική και από συνδικαλιστικούς οργανισμούς που εκφράζουν τις δικές τους ανησυχίες για το ενδεχόμενο διακοπής ή κατάργησης άλλων κοινωνικών παροχών, ώστε να χρηματοδοτούνται προγράμματα «βασικού εισοδήματος». Αυτές οι ανησυχίες έγιναν εντονότερες όταν ο Yang, ως μέρος της πρότασής του για πρόγραμμα «βασικού εισοδήματος», πρότεινε την κατάργηση άλλων κοινωνικών προγραμμάτων. Και ο ίδιος ο δήμαρχος του Στόκτον Tubbs είχε εκφράσει δημόσια την αντίθεσή του στο συγκεκριμένο σημείο της πρότασης του Yang, και γενικότερα στην κατάργηση άλλων κοινωνικών προγραμμάτων, παράλληλα με την εφαρμογή του «βασικού εισοδήματος».
Το πιλοτικό εγχείρημα του Στόκτον θεωρείται το βασικό «στολίδι» του έργου του πρώην δημάρχου της πόλης Michael Tubbs, ο οποίος εκλέχθηκε το 2016 σε ηλικία μόλις 26 ετών και ήταν ο πρώτος Αφρο-αμερικανός (απόφοιτος του πανεπιστημίου Stanford) δήμαρχος της πόλης, ο οποίος είχε λάβει, μάλιστα, την επίσημη υποστήριξη του Μπαράκ Ομπάμα και της Όπρα Γουίνφρεϊ, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας. Το 2017 ανακοινώθηκε το πιλοτικό πρόγραμμα «βασικού εισοδήματος» από τον Tubbs, ενώ, το Stockton θεωρήθηκε ιδανική τοποθεσία για αυτή τη δοκιμή, όχι μόνο εξαιτίας των οικονομικών προβλημάτων που αντιμετώπιζε η συγκεκριμένη πόλη, αλλά και εξαιτίας της γειτνίασης της πόλης με το Silicon Valley -όπου διάφοροι επιχειρηματίες από τον χώρο της τεχνολογίας ήταν πρόθυμοι να συμμετάσχουν στην χρηματοδότηση του εγχειρήματος.
Η φερόμενη επιτυχία του προγράμματος χαιρετίστηκε από τον ίδιο τον Tubbs, ο οποίος δήλωσε σε τηλεδιάσκεψη με δημοσιογράφους: «Πείτε στους φίλους σας, πείτε στους συγγενείς σας, πως το εγγυημένο εισόδημα δεν απέτρεψε τους ανθρώπους από το να εργάζονται»… Μάλιστα, το εγχείρημα του Στόκτον κέρδισε την προσοχή και του πρώην υποψηφίου για την προεδρία των ΗΠΑ με το Δημοκρατικό κόμμα Andrew Yang. Ο Yang είναι γνωστός για την ένθερμη υποστήριξή του στο «βασικό εισόδημα» και θεωρείται το πολιτικό πρόσωπο που, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, εξοικείωσε το Αμερικανικό κοινό με την ιδέα του «βασικού εισοδήματος» σε πολιτικό επίπεδο, κατά την διάρκεια της καμπάνιας του -όπου, μάλιστα, ο Yang ενσωμάτωσε σημεία από το εγχείρημα του Στόκτον στις δικές του πολιτικές προτάσεις.
Η νέα αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, η Kamala Harris, είχε στηρίξει δημοσίως τις πολιτικές του Tubbs. Την περίοδο μάλιστα που ήταν Γερουσιαστής, εκπροσωπώντας την Καλιφόρνια στο Αμερικανικό Κογκρέσο, είχε καταθέσει νομοσχέδιο στην Γερουσία, το Μάιο του 2020, προτείνοντας πληρωμή $2.000 σε μηνιαία βάση σε όσους έχουν πληγεί περισσότερο εξαιτίας της πανδημίας.
Για τον Tubbs, όμως, η όποια επιτυχία του προγράμματος δεν μεταφράστηκε σε εκλογική επιτυχία, καθώς, τον Νοέμβριο, δεν κατάφερε να επανεκλεγεί για δεύτερη θητεία στο «τιμόνι» της πόλης του Στόκτον, χάνοντας από τον Ρεπουμπλικάνο αντίπαλό του ο οποίος, όπως και εκείνος πριν τέσσερα χρόνια, ήταν νεοφώτιστος στον χώρο της πολιτικής…
Ωστόσο, το πολιτικό του «αστέρι» λάμπει όλο και περισσότερο στους κύκλους του Δημοκρατικού κόμματος, τόσο στην Καλιφόρνια όσο και σε εθνικό επίπεδο στις ΗΠΑ. Σε πρόσφατο μάλιστα άρθρο του στο περιοδικό «Economist», εκφράζει την ανάγκη δημιουργίας ενός καινούριου κοινωνικού διχτυού ασφαλείας, χωρίς όρους απασχόλησης, που προσφέρεται για όλους και που αναγνωρίζει τα ζητήματα ρατσιστικής και οικονομικής δικαιοσύνης. Εκφράζοντας τα λόγια του Martin Luther King, τόνισε την ανάγκη δημιουργίας, εντός του 2021, μίας οικονομίας που αναγνωρίζει την αξιοπρέπεια όλων μέσω κάποιας μορφής εγγυημένου εισοδήματος για όλους.
“ Είμαι πια πεπεισμένος ότι η απλούστερη προσέγγιση θα αποδειχθεί και η πιο αποτελεσματική – η λύση στη φτώχια είναι η άμεση κατάργησή της με ένα, πλέον ευρέως συζητημένο, μέτρο: το εγγυημένο εισόδημα. ”
Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ
Στις 11 Μαρτίου, διορίστηκε σε μία (άνευ αποδοχών) θέση ως σύμβουλος του κυβερνήτη της Καλιφόρνια Gavin Newsom, για θέματα που αφορούν την οικονομική κινητικότητα, τις πολιτικές για την αντιμετώπιση της φτώχειας και τις οικονομικές ευκαιρίες των πολιτών της Καλιφόρνια.
Μάλιστα, ο πρώην Δήμαρχος φαίνεται πως είχε προταθεί για παρόμοια θέση στον Λευκό Οίκο, υπό την προεδρία του Τζο Μπάιντεν. Επέλεξε να παραμείνει, όμως, στην πολιτεία του και σε μία θέση όπου θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην οικονομία της κεντρικής κοιλάδας της Καλιφόρνιας, όπου βρίσκεται η πόλη του Στόκτον.
Όπως έχει δηλώσει, θα μπορούσε η Καλιφόρνια να συνεχίσει να κτίζει την οικονομική της πολιτική με βάση την εφάπαξ πληρωμή των $600 που έχει προσφέρει κατά την διάρκεια της πανδημίας στους πολίτες με χαμηλό εισόδημα.
Η πιλοτική εφαρμογή του «βασικού εισοδήματος» στο Στόκτον από τον Tubbs παραμένει η γνωστότερη πρωτοβουλία του, και αυτή με την ευρύτερη απήχηση και επιρροή σε πολιτικό επίπεδο.
Ως μέρος αυτής της ιδέας, τον Ιούνιο του 2020, στον απόηχο των μεγάλων κοινωνικών αναταραχών που έπληξαν τις ΗΠΑ εκείνο το καιρό, ο Tubbs ξεκίνησε την πρωτοβουλία «Δήμαρχοι για ένα Εγγυημένο Εισόδημα» (Mayors for a Guaranteed Income), μία σύμπραξη 25 δημάρχων από διάφορες πόλεις των ΗΠΑ, που μαζί απαιτούν την υιοθέτηση ενός εθνικού, ομοσπονδιακού προγράμματος εγγυημένου εισοδήματος. Πλέον, η πρωτοβουλία του αριθμεί περισσότερους από 40 δημάρχους, κυρίως, σε πόλεις μεσαίου μεγέθους όπως Σεντ Πολ (Μινεσότα), Ρίτσμοντ (Βιρτζίνια), Κόμπτον, κ.ά.
Η ιδέα για κάποιου είδους «βασικό εισόδημα» κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος στην Καλιφόρνια και αλλού στις ΗΠΑ. Στην Καλιφόρνια, νομοσχέδιο που έχει τεθεί προς συζήτηση προτείνει την χορήγηση $1.000 μηνιαίως για τρία χρόνια σε όσους προέρχονται από το υποστηρικτικό σύστημα φροντίδας της πολιτείας. Στο Κογκρέσο, ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής (και πρώην υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ) Μιτ Ρόμνεϊ, έχει προτείνει την αύξηση της πίστωσης φόρου για τα παιδιά σε τουλάχιστον $250 το μήνα.
Πίσω στην «γειτονιά» του Tubbs, στο Σακραμέντο της Καλιφόρνια, έχει ξεκινήσει ένα πρόγραμμα «βασικού εισοδήματος», παρόμοιο σε μορφή και δομή με αυτό που εφαρμόστηκε στο Στόκτον. Ο τοπικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός «United Way California Capital Region» έχει ξεκινήσει το «Community Independence Initiative», όπου 100 νοικοκυριά θα λαμβάνουν μηνιαίο εισόδημα. Βασίζεται στο μοντέλο του «Family Independence Initiative», το οποίο άρχισε στο Όκλαντ της Καλιφόρνια και, πλέον, εφαρμόζεται και σε άλλες πόλεις. Μέσω αυτού του προγράμματος, τα νοικοκυριά που συμμετέχουν αυξάνουν, κατά μέσο όρο, το μηνιαίο εισόδημά τους κατά 22% ενώ μειώνεται η χρήση άλλων κοινωνικών παροχών, όπως για παράδειγμα κουπόνια τροφίμων, κατά 42% ύστερα από δύο χρόνια.
Η ιδέα του «βασικού» ή του εγγυημένου εισοδήματος στις ΗΠΑ φαίνεται να προδίδει μια γενικότερη, παγκόσμια τάση -ιδίως στον απόηχο της πανδημίας, όπου θα υπάρξει στις περισσότερες χώρες του κόσμου η ανάγκη ανοικοδόμησης της οικονομίας. Τα «πειράματα βασικού εισοδήματος», παγκοσμίως, διαρκώς και αυξάνονται. Στην Ε.Ε. υπάρχουν μάλιστα ιδιαίτερες κινητοποιήσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
Αυτή τη στιγμή, για παράδειγμα, στην επαρχία Gyeonggi της Νότιας Κορέας, έξω από την πρωτεύουσα της χώρας Σεούλ, έχει ξεκινήσει ένα ιδιόμορφο πρόγραμμα βασικού εισοδήματος. Κάθε άτομο λαμβάνει $220 μηνιαίως, τα οποία κατατίθενται σε έναν ειδικό τραπεζικό λογαριασμό που επιτρέπει να ξοδευτούν αυτά τα χρήματα μόνο σε τοπικές επιχειρήσεις συμμετέχουσες στο πρόγραμμα, ενώ, το εισόδημα έχει «ημερομηνία λήξης», άρα, δεν επιτρέπει να αποταμιεύονται μακροπρόθεσμα. Ο σκοπός του προγράμματος είναι να κυκλοφορήσει αυτό το εισόδημα στην τοπική οικονομία.
Άλλη μία πρωτοβουλία -και μάλιστα παγκόσμιας κλίμακας- είναι η «Συμμαχία για την Οικονομία Ευημερίας» («Wellbeing Economy Alliance»), μία προσπάθεια που φέρνει μαζί οργανισμούς, συμμαχίες, κινήματα, και μεμονωμένα άτομα τα οποία εργάζονται μαζί, για τη μετατροπή του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος σε ένα που θα υπηρετεί τους σκοπούς της κοινωνικής δικαιοσύνης σε έναν υγιή πλανήτη. Συγκεκριμένα, αποτελεί ένα 10ετές πρότζεκτ με σκοπό τη δημιουργία μίας «οικονομίας ευημερίας». Οι πολιτικές θα σχηματίζονται με γνώμονα την ανθρώπινη και οικολογική ευημερία αντί να είναι η οικονομική ανάπτυξη ο «μονόδρομος» του οικονομικού συστήματος, και, οι κανόνες της οικονομίας θα σχηματίζονται από κοινού από τις κυβερνήσεις, τις επιχειρήσεις, και την κοινωνία των πολιτών, ενώ οι επιχειρήσεις θα διασφαλίζουν ένα καλό βιοτικό επίπεδο για τους εργαζομένους τους. Μέσα στα «καλά παραδείγματά» τους για το τι εστί «οικονομία ευημερίας», συμπεριλαμβάνουν πρωτοβουλίες, όπως αυτή του Στόκτον, αλλά και άλλα πιλοτικά πειράματα εφαρμογής κάποιου είδους πολιτικής «βασικού εισοδήματος», όπως έγινε για παράδειγμα στην Φινλανδία το 2017 και 2018.
Σίγουρα, υπάρχουν άφθονα στοιχεία πλέον για τα αποτελέσματα ποικίλων πιλοτικών εφαρμογών της ιδέας του «βασικού εισοδήματος», σε διάφορες πόλεις και κράτη ανά τον κόσμο. Επίσης, πληθαίνουν οι φωνές που ισχυρίζονται ότι, ιδίως μετά το τέλος της πανδημίας, θα υπάρξει μεγαλύτερη ανάγκη από ποτέ αναπροσαρμογής των οικονομικών προτεραιοτήτων, όπως, ίσως, και ολόκληρου του οικονομικού συστήματος -εν όψει μάλιστα και της προσπάθειας επίτευξης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ έως την καταλυτική ημερομηνία του 2030. Όμως, δεν υπάρχει ακόμα κοινή συναίνεση για το τι είδους «βασικού εισοδήματος» θα ήταν το πιο αποτελεσματικό, πιο βιώσιμο ή πιο δίκαιο να εφαρμοστεί, και, αν η ενδεχόμενη εφαρμογή του πρέπει να συνοδευτεί από την κατάργηση άλλων κοινωνικών παροχών ή, αν χρειάζεται έστω σε ένα βαθμό, να διατηρηθούν. Ερωτήματα, επίσης, παραμένουν για την χρηματοδότηση τέτοιων πολιτικών πρωτοβουλιών, αλλά και για την πολιτική βούληση που υπάρχει (ή που …δεν υπάρχει) σε διάφορα κράτη για μία τέτοια πολιτική.
Το μόνο σίγουρο είναι πως ιδέες σαν κι αυτή του «βασικού εισοδήματος», σε διάφορες μορφές, όπως στην περίπτωση της πόλης του Στόκτον, κερδίζουν έδαφος σε πολιτικούς και οικονομικούς κύκλους παγκοσμίως και θα μπορούσαν, στη συνέχεια, να αποτελέσουν μέρος μίας γενικότερης οικονομικής αναπροσαρμογής ή μέρος κάποιας καινούριας «Νέας Συμφωνίας», παρόμοιας με εκείνη της δεκαετίας του ’30 στις ΗΠΑ, όπου και τότε μία βαθιά οικονομική κρίση οδήγησε σε οικονομικές και πολιτικές αλλαγές, που παραμένουν μέρος της καθημερινότητάς μας μέχρι και σήμερα…
“ Wellbeing Economy ”
