Δημοκρατία στην πράξη – Έρευνα του Ορθού Λόγου

Μια αποκαλυπτική έρευνα του Ορθού Λόγου δίνει τροφή για σκέψη πάνω σε ερωτήματα-κλειδιά για τις αντιλήψεις της νεολαίας σήμερα, στην Ελλάδα. Αρχικά, είναι σημαντικό να καταγραφούν ορισμένα ενδεικτικά ευρήματα ερευνών για τις αντιλήψεις και το «προφίλ» των Νέων σε ολόκληρο τον Κόσμο, καθόσον, όπως αναφέρει σχετική επιστημονική ανασκόπηση του International Journal of Environmental Research and Public Health, «οι σημερινοί Νέοι γεννήθηκαν μέσα στο πλαίσιο μιας παγκοσμιοποιημένης (επι)κοινωνίας».

Οι Νέοι στο σημερινό κόσμο 

Οι έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί σε δεκάδες χώρες του εξωτερικού, αναφέρονται στους Νέους, ως μια ηλικιακή ομάδα, στην οποία κυριαρχεί το άγχος για το μέλλον και επιζητεί «σίγουρες» λύσεις σε εργασιακό επίπεδο. Μια γενιά, η οποία δίνει ιδιαίτερη έμφαση σε ζητήματα αξιών, δικαιωμάτων, ισότητας και ενδιαφέρεται πολύ για την κλιματική αλλαγή. Μια γενιά, επίσης, που ζητά την παρέμβαση του Κράτους για την αντιμετώπιση κρίσιμων προβλημάτων.

‣ Στρες για το μέλλον: Έρευνα της Deloitte αλλά και του Varkey με 20.000 συμμετέχοντες έκαστη με νέους/νέες από δεκάδες διαφορετικές χώρες, έδειξαν πως το 48% των νέων νιώθει άγχος, συνέχεια ή σχεδόν συνέχεια, με την κύρια «στρεσογόνο» αιτία να είναι, κυρίως, οι μελλοντικές τους επαγγελματικές/εργασιακές προοπτικές και συνθήκες, ενώ, μόλις το 30% των Νέων, δήλωσε πως δεν σκέφτεται αρκετά συχνά τα προβλήματα που τους απασχολούν.

‣ «Σίγουρες λύσεις» στην εργασία: Ανασκόπηση του  World Economic Forum, έρευνες της McKinsey, του «ειδικού» ακαδημαϊκού Christian Scholz και του Enterpreneur που διεξήχθησαν σε δεκάδες χώρες της υφηλίου, έδειξαν πως, οι σημερινοί Νέοι, προτιμούν «σίγουρες λύσεις» σε εργασιακό επίπεδο: Επιζητούν σε τεράστιο βαθμό μια απασχόληση «9 με 5», 5 ημερών την εβδομάδα, σε σύγκριση με επαγγέλματα μερικής απασχόλησης και freelancing. Προτιμούν επαγγελματικές προοπτικές που ευνοούν την εργασιακή ασφάλεια και τη δυνατότητα αποταμίευσης.

‣ Μια γενιά «αξιών»: Όπως ανέλυαν άρθρα του Forbes και των New York Times και όπως έδειξαν αντίστοιχα ευρήματα ερευνών του Tallo και της RandStad, οι σημερινοί Νέοι, είναι πολύ πιο πιθανό -σε σύγκριση με άλλες γενιές-, να απορρίψουν μια «δελεαστική» (από χρηματικής και επαγγελματικής άποψης) πρόταση για δουλειά, εάν οι «αξίες» της εταιρείας (πχ, για την ισότητα των φύλων, τον σεβασμό του περιβάλλοντος, τις εργασιακές συνθήκες, τις διακρίσεις σε βάρος μειονοτήτων), δεν συμβαδίζουν με τις δικές τους, ενώ, αντίστοιχα είναι τα ευρήματα και αναφορικά με τις εταιρείες από τις οποίες οι νέοι και οι νέες προτιμούν να ψωνίζουν κάθε λογής προϊόντα.

‣ Μια γενιά που δεν διστάζει να ζητήσει κρατική παρέμβαση: Όπως έδειξαν έρευνες της Ipsos, του Pew Research και της Deloitte, οι σημερινοί Νέοι επιζητούν (σε μεγαλύτερο βαθμό από τις ακριβώς προηγούμενες γενιές) την κρατική/κυβερνητική παρέμβαση σε ζητήματα που θεωρούν ιδιαίτερα σημαντικά, όπως, ενδεικτικά, οι εισοδηματικές ανισότητες, η ανισότητα των φύλων, η κλιματική αλλαγή, τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Είναι χαρακτηριστικό πως στις Ηνωμένες Πολιτείες, λιγότεροι από τρείς στους δέκα Νέους θεωρούν ότι «καλό θα ήταν η κυβέρνηση να αφήσει την επίλυση διάφορων προβλημάτων στους πολίτες και τις εταιρείες».

Οι τελευταίες ελληνικές έρευνες

Αρκετά από τα παραπάνω ευρήματα αποτυπώνονται και στις τελευταίες σημαντικές ανάλογες έρευνες στην Ελλάδα.

Ενδεικτικά, στο ερώτημα «ποια είναι κατά την άποψη σας τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι νέοι» της έρευνας της διαΝΕΟσις, το 38,9% των Νέων, απάντησε «κακή ψυχική υγεία», το 41,1% απάντησε «το αβέβαιο επαγγελματικό μέλλον» και το 47,7% «η ανεργία». Παράλληλα, στην ίδια έρευνα, ένας στους δύο δήλωσε πως θα προτιμούσε «μια δουλειά που προσφέρει μέτριο μισθό, μικρές προοπτικές εξέλιξης, αλλά σταθερότητα», εύρημα ιδιαίτερα σημαντικό, εάν συνδυαστεί με το γεγονός πως: α) οι περισσότεροι (άνω του 50%), «αν είχαν δυνατότητα να επιλέξουν δουλειά, θα προτιμούσαν μια θέση μισθωτής απασχόλησης στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα παρά να ασχοληθούν με τις επιχειρήσεις ή κάποιο ελεύθερο επάγγελμα», β) εκείνοι που θα προτιμούσαν μια θέση στο Δημόσιο έχουν αυξηθεί σημαντικά, φτάνοντας το 29,1% (15,2% τον Δεκέμβριο του 2016).

Επίσης, η έρευνα της Randstad έδειξε πως, ένας στους δύο στη χώρα μας, «δεν θα δέχονταν μια πρόταση εργασίας σε μια εταιρεία που θα ήταν αντίθετη με τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές πεποιθήσεις τους».

Επιπροσθέτως, είναι αξιοσημείωτο πως, το 19,9% των ερωτηθέντων στην τελευταία έρευνα του Eteron και το 27,7% στην έρευνα της ΔιαΝΕΟσις, όταν τους ζητήθηκε να τοποθετήσουν πολιτικά τον εαυτό τους στον άξονα «Αριστερά-Δεξιά», δήλωσαν πως δεν αποδέχονται/δεν τους εκφράζει, ο συγκεκριμένος άξονας…

Τέλος, αξιομνημόνευτη είναι και η δυσπιστία των Νέων προς το πολιτικό σύστημα, κάτι που γίνεται ορατό στις έρευνες τόσο της ΔιαΝΕΟσις, όσο και της Kapa Research και του Ινστιτούτου Πουλαντζάς. Ενδεικτικά, περίπου το 80% αναφέρει στην έρευνα της ΔιαΝΕΟσις ότι «οι περισσότεροι πολιτικοί δεν ενδιαφέρονται για αυτά που σκέφτονται άνθρωποι όπως εγώ». Παρ’ όλα αυτά, παρά τη σημαντική δυσπιστία προς το πολιτικό σύστημα, η «τάση» των σημερινών Νέων να «κοιτούν» προς την κυβέρνηση για την επίλυση προβλημάτων, αποτυπώνεται έντονα και στην ελληνική περίπτωση, όπως δείχνουν τα ευρήματα της έρευνάς μας, τα οποία ακολουθούν.

Χαρακτηριστικά Συμμετεχόντων και Μεθοδολογία της έρευνας του «Ορθού Λόγου» 

Αρχικά, θα αναφερθούμε στα χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων και τη μεθοδολογία με βάση την οποία πραγματοποιήθηκε η έρευνα μας:
‣ Ο αριθμός των συμμετεχόντων στην έρευνα του Ορθού Λόγου, ήταν 284 (τυχαίο δείγμα).
‣Το 64,1% είναι γυναίκες, το 34,5% άνδρες ενώ το υπόλοιπο 1,4% επέλεξε να μην απαντήσει στην σχετική ερώτηση.
‣ Ο μέσος όρος της ηλικίας των συμμετεχόντων ανέρχεται σε 21 έτη και το ηλικιακό εύρος κυμάνθηκε από τα 17 έως τα 29 έτη, ώστε να συμβαδίζει όσο το δυνατόν περισσότερο με τον ορισμό των «Νέων» (15-29 έτη) από το Ευρωβαρόμετρο.
‣ Το 48% έχει ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση, το 37% τη δευτεροβάθμια, ενώ το 10,9% το μεταπτυχιακό επίπεδο.
‣Το 89,4% των συμμετεχόντων, δήλωσε πως έχει οικογενειακό εισόδημα έως 36.000€, ενώ το 82% δήλωσε πως έχει οικογενειακό εισόδημα έως 30.000€.
Τέλος, όσον αφορά τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, οι συμμετέχοντες, κατατάσσουν τον εαυτό τους, κυρίως, στην Αριστερά (29,2%), στο Κέντρο (26,4%), ενώ είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον πως σχεδόν το 29,9% υποστηρίζει πως δεν αποδέχεται τη διάκριση Αριστεράς – Δεξιάς.

Διάγραμμα 1:

Σημειωτέον πως, τόσο η διατύπωση των ερωτήσεων, όσο και οι προτεινόμενες απαντήσεις, βασίζονται σε αντίστοιχες έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί από το Ευρωβαρόμετρο, το Pew Research Center και το World Value Survey. Η έρευνα μας, πραγματοποιήθηκε το χρονικό διάστημα 11 έως 17 Μαΐου, μέσω (εθελοντικής) συμπλήρωσης διαδικτυακού ερωτηματολογίου, στο οποίο οι συμμετέχοντες, ερωτήθηκαν για τα εξής ζητήματα:

‣ Πόλεμος στην Ουκρανία λόγω της ρωσικής εισβολής
‣ Πανδημία
‣ Κλιματική Αλλαγή
‣ Δικαίωμα των γυναικών στις αμβλώσεις
‣ Ισότητα Φύλων
‣ Δικαιώματα ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας
‣ Η σημασία της έννοιας της «εμπιστοσύνης» για την επίτευξη της ευημερίας μιας χώρας
‣ Η εμπιστοσύνη που νιώθουν προς 12 διαφορετικούς θεσμούς
‣ Ο βαθμός, στον οποίο θεωρούν, πως οι εν λόγω 12 θεσμοί θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην ευημερία της χώρας

Ευρήματα της έρευνας του «Ορθού Λόγου» 

– Πόλεμος στην Ουκρανία

Αρχικά λοιπόν, το 38,3% των Νέων, πιστεύει σε μέτριο βαθμό ότι η Ρωσία ευθύνεται πρωτίστως για τη σημερινή κατάσταση στην Ουκρανία, το 36,9% πιστεύει ότι ευθύνεται πολύ. Από τη μια λοιπόν, οι νέοι δεν φαίνονται να υποστηρίζουν πως η ρωσική εισβολή ήταν, απλώς,  μια «αντίδραση» στις πράξεις των Δυτικών, [μόνο 17,2% δηλώνει πως η Ρωσία ευθύνεται «καθόλου» (8,4%) ή «λίγο» (8,8%)], όμως από την άλλη μόλις 7,3% πιστεύει πάρα πολύ ότι η Ρωσία ευθύνεται πρωτίστως…

Διάγραμμα 2:

– Πανδημία

Μόλις το 15,4% των νέων πιστεύει πολύ (9,5%) ή πάρα πολύ (5,9%) ότι «η πανδημία του covid-19 ήταν προσχεδιασμένη». Παρ’ όλα αυτά, αν και το 39,7% των συμμετεχόντων απορρίπτει εντελώς (δεν πιστεύει, δηλαδή ,καθόλου) στην παραπάνω συνωμοσιολογική θεωρία, το 44% πιστεύει λίγο (25,3%) ή μέτρια (19,3%) σε αυτήν. Από τη μια λοιπόν 4/10 νέους/νέες είναι εντελώς αρνητικοί προς αυτή τη θεωρία και ένα μικρό ποσοστό την υποστηρίζει. Όμως, επίσης, περίπου 4/10, εμφανίζονται δύσπιστοι μεν, αλλά σκεπτικοί δε.

Διάγραμμα 3: 

– Κλιματική Αλλαγή 

Μόλις το 1,4% των νέων δεν πιστεύει ότι «η κλιματική αλλαγή είναι μια σημαντική απειλή για την Ελλάδα και τον Κόσμο», ενώ, είναι επίσης εντυπωσιακό πως μόλις το 11,9% συμφωνεί λίγο (2,8%) ή σε μέτριο βαθμό (9,1%) με την παραπάνω πρόταση. Αντίθετα, το 85,9% συμφωνεί πολύ (22,6%) ή πάρα πολύ (63,3%) με την εν λόγω πρόταση.

Διάγραμμα 4:

– Δικαίωμα των γυναικών στις Αμβλώσεις-Ισότητα φύλων-Δικαιώματα ΛΟΑΤΚΙ+ 

Το 80,2% των Νέων πιστεύει πολύ (20,4%) ή πάρα πολύ (59,9%) ότι «οι αμβλώσεις πρέπει να είναι νόμιμες», ενώ, το 85,2% πιστεύει πολύ (11,6%) ή πάρα πολύ (73,5%) ότι «άνδρες και γυναίκες είναι ίσοι» και το 78,1% πιστεύει πολύ (14,4%) ή πάρα πολύ (63,7%) ότι «τα ομόφυλα ζευγάρια πρέπει να έχουν ίσα δικαιώματα με τα ετερόφυλα ζευγάρια». Είναι ενδεικτικό, λοιπόν, του «προοδευτικού» χαρακτήρα των νέων σε τέτοια ζητήματα, το γεγονός πως, σε όλες τις παραπάνω ερωτήσεις, 6/10 νέους και νέες υποστήριξαν «πάρα πολύ» το δικαίωμα στην άμβλωση και τα ίσα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών, 7/10 υποστήριξαν «πάρα πολύ» την ισότητα των φύλων, ενώ, αν προστεθούν και όσοι υποστήριξαν «πολύ» τις παραπάνω προτάσεις, περίπου 8/10 νέους/νέες βλέπουν με «θετικό» μάτι τα παραπάνω ζητήματα.

Διάγραμμα 5:

Διάγραμμα 6:

Διάγραμμα 7:

Επίσης, σημειωτέον ότι για τους Νέους τις σημαντικότερες αξίες αποτελούν, η δικαιοσύνη (96,4%) και η ελευθερία (96,4%), ενώ, ακολουθούν ισότητα (94,3%), ασφάλεια (92,2%).

– Εμπιστοσύνη: 

Πριν αναφερθούμε στο κατά πόσο οι Νέοι εμπιστεύονται (ή δεν εμπιστεύονται) μια σειρά από θεσμούς, είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως το 92,9% των συμμετεχόντων, υποστήριξαν πως η εμπιστοσύνη είναι «πολύ σημαντική» (34,4%) ή «πάρα πολύ σημαντική» (58,5%) για την ευημερία μιας χώρας, εν προκειμένω της Ελλάδας. Εύρημα ιδιαίτερα σημαντικό, ιδίως, αν συνδυαστεί α) με την παρούσα έντονη δυσπιστία προς (σχεδόν) κάθε θεσμό από όσους περιλαμβάνονται στο ερωτηματολόγιο, β) με το ποιους θεσμούς εμπιστεύονται οι Νέοι για τη συμβολή που θα μπορούσαν να έχουν για την μελλοντική ευημερία της χώρας.

Συγκεκριμένα, περίπου  1 στους 2 Νέους/νέες δεν εμπιστεύεται καθόλου την Εκκλησία (48,5%), την Κυβέρνηση (52,1%), τα Πολιτικά Κόμματα (53,1%) και τα ΜΜΕ (49,6%). Αντίστοιχα, 4 στους 10 δεν εμπιστεύονται καθόλου το ΝΑΤΟ (39,4%), 3 στους 10 την Αστυνομία (30,2%) και λίγο λιγότεροι τον Στρατό (26%). Ακολουθούν η Ευρωπαϊκή Ένωση (23,5%), οι Παγκόσμιοι Οργανισμοί (20%), τα Κινήματα (17,9%), η Δικαιοσύνη (13%) και με μόλις 4,9%, τα Πανεπιστήμια/Σχολεία.

Διάγραμμα 8:

Είναι ενδεικτικό, όμως, πως, ακόμα και οι Θεσμοί που βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις της παραπάνω κατάταξης, φαίνεται πως δεν αποπνέουν πολύ μεγάλη εμπιστοσύνη προς τους Νέους. Συγκεκριμένα, ενώ. περίπου 1/100 (!) εμπιστεύεται πολύ ή πάρα πολύ τα πολιτικά κόμματα και τα ΜΜΕ και μόλις το 4,9% εμπιστεύεται πολύ ή πάρα πολύ την κυβέρνηση (ακολουθεί το ΝΑΤΟ με 7,7%), ακόμα και η Ευρωπαϊκή Ένωση (16,5%), οι Παγκόσμιοι Οργανισμοί (18,6%), τα Κινήματα (22,8%), η Δικαιοσύνη (28,1%) και τα Πανεπιστήμια/Σχολεία (38,3%) δεν εμφανίζουν μεγάλα ποσοστά εμπιστοσύνης στους νέους και τις νέες, οι περισσότεροι/ες εκ των οποίων απαντούν ότι εμπιστεύονται «σε μέτριο βαθμό» τους πέντε παραπάνω θεσμούς. Επίσης, να σημειωθεί ότι το ποσοστό όσων εμπιστεύονται πολύ ή πάρα πολύ τον στρατό, είναι παρεμφερές (24%) με όσους δεν τον εμπιστεύονται καθόλου και αρκετά υψηλότερο από τα αντίστοιχα της Αστυνομίας (14%), της Εκκλησίας (11,95).

Διάγραμμα 9:

Το «κρίσιμο» ερώτημα, ωστόσο, που ανακύπτει σ’ αυτό το σημείο, είναι το εξής: Ποιον από τους παραπάνω θεσμούς εμπιστεύονται οι Νέοι ως προς τη συμβολή που (δυνητικά) θα μπορούσε να έχει στην επίτευξη της ευημερίας της χώρας; Με άλλα λόγια, ποιος θεσμός μπορεί να συμβάλλει περισσότερο προς την ευημερία της Ελλάδας;

Τα αποτελέσματα είναι σε κάποιο βαθμό παραπλήσια του πρώτου γραφήματος («δεν εμπιστεύομαι καθόλου…»). Σχεδόν ένας στους δύο νέους/νέες  θεωρεί πως η Εκκλησία (46,8%) δεν μπορεί να συμβάλλει καθόλου στην ευημερία της χώρας, την ώρα που περίπου το 1/3 έχει την ίδια άποψη για τον Στρατό (33%) και το ΝΑΤΟ (31,3%). Ακολουθούν, η Αστυνομία (28,5%), τα ΜΜΕ (26,7%) και τα Πολιτικά Κόμματα (20%). Αξιοσημείωτο είναι πως το ποσοστό της κυβέρνησης (ως θεσμού) είναι αρκετά χαμηλό (14,7%) και βρίσκεται χαμηλότερα σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση (16,5%) και τους Παγκόσμιους Οργανισμούς (17,9%) και λίγο υψηλότερα σε σχέση με τα Κινήματα (11,9%). Τέλος, εξαιρετικά χαμηλά, είναι τα ποσοστά της Δικαιοσύνης (5,2%) και των Πανεπιστημίων/Σχολείων (4,2%)

Διάγραμμα 10:

Αλλά, ενώ οι περισσότεροι νέοι και νέες εμφανίζονταν επιφυλακτικοί ως προς τον βαθμό εμπιστοσύνης που δήλωσαν πως νιώθουν προς τα Πανεπιστήμια/Σχολεία και τη Δικαιοσύνη (όπως είπαμε, οι περισσότεροι δήλωσαν πως εμπιστεύονται τους εν λόγω Θεσμούς σε «μέτριο βαθμό»), οι απαντήσεις τους είναι αρκετά διαφορετικές όταν τους ζητάμε να απαντήσουν για τον βαθμό που οι δύο παραπάνω θεσμοί θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην ευημερία της χώρας. Συγκεκριμένα, 8 στους 10 υποστηρίζουν ότι τα Πανεπιστήμια/Σχολεία (82%) μπορούν να συνδράμουν «πολύ» ή «πάρα πολύ» προς αυτήν την κατεύθυνση, με τη Δικαιοσύνη (76,4%) να ακολουθεί με ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό. Η διαφορά με τον τρίτο κατά σειρά θεσμό είναι εξαιρετικά μεγάλη, κοντά στο 25%.

Είναι, πάντως, εξαιρετικά ενδιαφέρον, πως 1 στους 2 νέους/νέες (52,1%) υποστηρίζει πως η κυβέρνηση (ως θεσμός) δύναται να συμβάλλει στην ευημερία της Ελλάδας! Ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση (46,4%), τα Κινήματα (40,8%), το ΝΑΤΟ και οι Παγκόσμιοι Οργανισμοί αμφότερα με 36,9%, τα ΜΜΕ (32,3%) τα Πολιτικά Κόμματα (32%), η Αστυνομία (30,2%), ο Στρατός (22%), ενώ, μόλις 14% είναι το ποσοστό όσων θεωρούν πως η Εκκλησία μπορεί να συμβάλλει πολύ ή πάρα πολύ στην ευημερία της χώρας.

Διάγραμμα 11:

Συμπεράσματα 

Οι νέοι/νέες λοιπόν, αν και «σκεπτικοί» και δίχως ενιαία και ξεκάθαρη στάση στα ζητήματα του πολέμου στην Ουκρανία και της πανδημίας, αποφεύγουν σε σημαντικό βαθμό τις συνωμοσιολογικές αντιλήψεις και δεν στηρίζουν τη Ρωσία.
Σε θέματα, όμως, που αφορούν την κλιματική αλλαγή, τα δικαιώματα των γυναικών στην άμβλωση, την ισότητα των φύλων και τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, οι νέοι/νέες δεν εμφανίζονται «σκεπτικοί», αλλά αντίθετα, ενστερνίζονται σθεναρά «προοδευτικές» αντιλήψεις και τάσσονται εμφανώς υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος.

Παράλληλα, θεωρούν την έννοια της εμπιστοσύνης αρκετά σημαντική για την επίτευξη της ευημερίας μιας χώρας, μια έννοια-κλειδί για τις σημερινές κοινωνίες, όπως φάνηκε και στην περίπτωση της πανδημίας:  Όσο μεγαλύτερη ήταν η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τις κρατικές αρχές και τα ΜΜΕ, τόσο καλύτερα τα πήγαν οι χώρες στην αντιμετώπιση της πανδημίας.

Στην έννοια της εμπιστοσύνης λοιπόν, έγκειται και το ουσιαστικότερο εύρημα της έρευνας μας. Αν και οι νέοι/νέες, πράγματι, δυσπιστούν προς όλους τους θεσμούς, ένα σημαντικό ποσοστό τους, «περιμένει» από την Κυβέρνηση (ως θεσμό), σε συνδυασμό με τη Δικαιοσύνη και τα Πανεπιστήμια, να συμβάλλουν τα μέγιστα στην ευημερία της Ελλάδας.

Συνδυάζοντας το συγκεκριμένο εύρημα με τα υπόλοιπα αποτελέσματα της έρευνας μας, αλλά και με το γεγονός πως το μεγαλύτερο ποσοστό των Νέων περιμένει, πρωτίστως, από το Κράτος να συμβάλλει στην αύξηση των θέσεων εργασίας και των επαγγελματικών ευκαιριών, θεωρώντας πως η μεγαλύτερη απειλή για την Ελλάδα είναι η οικονομική κατάστασή της (έρευνα ΔιαΝεοσις), τότε, για να υπάρξει η ανασύσταση της σχέσης εμπιστοσύνης των Νέων με το πολιτικό σύστημα της χώρας, πιθανόν να είναι επιτακτική ανάγκη για μια κυβέρνηση να «ακούσει» τους Νέους (τα Κινήματα στα οποία πρωταγωνιστούν, αλλά και το ότι δεν «εκφράζονται» μέσα από τη διάκριση Δεξιάς-Αριστεράς) και να συνομιλήσει μαζί τους για την εφαρμογή πολιτικών που αφορούν τόσο τις αξίες τους, όσο και την βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη πως οι σημερινοί Νέες και Νέες, μεγάλωσαν σε ένα περιβάλλον όπου η πτώση του βιοτικού επιπέδου ήταν συνεχής (σύμφωνα με την Eurostat, το βιοτικό επίπεδο στην Ελλάδα σήμερα είναι κατά 22% χαμηλότερο από ό,τι το 2007).

Επιπροσθέτως, σημαντικός, ενδεχομένως, να είναι και ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από την οποία οι Νέοι περιμένουν να συμβάλλει (αν και λιγότερο σε σχέση με την Κυβέρνηση) στην ευημερία της Ελλάδας, παρότι δεν την εμπιστεύονται αρκετά. Όπως έχουν δείξει αρκετές έρευνες τα τελευταία χρόνια, οι Νέοι και οι Νέες θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «ευρωπαϊστές», διατηρώντας όμως ιδιαίτερα έντονα αρνητικά συναισθήματα για την στάση της Ένωσης κατά την περίοδο της Κρίσης.

Τέλος, είναι εντυπωσιακή -αν και σε γενικές γραμμές αναμενόμενη-, η τεράστια έλλειψη εμπιστοσύνης των σημερινών Νέων προς την Εκκλησία για τη συμβολή που θα μπορούσε να έχει για την ευημερία της Ελλάδας, ενώ, υπογραμμίζεται πως, ιδιαίτερα μικρό, συγκριτικά με τους υπόλοιπους Θεσμούς, είναι το ποσοστό όσων θεωρούν πως ο Στρατός θα μπορούσε να συμβάλλει πολύ/πάρα πολύ στην ευημερία της χώρας, παρότι το ποσοστό εμπιστοσύνης προς τον εν Στρατό (1 στους 4), δεν είναι αμελητέο (είναι το τρίτο μεγαλύτερο μετά τα «Πανεπιστήμια/Σχολεία» και τη «Δικαιοσύνη»), κάτι που δείχνει με σαφήνεια από ποιόν/ποιους Δημοκρατικούς Θεσμούς περιμένουν οι Νέοι/Νέες να «πρωτοστατήσουν» για την επίτευξη της μελλοντικής ευημερίας της χώρας μας…