Εγκαινιάζουμε το «Βήμα των Νέων» με ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο του 15χρονου Adam Dhalla από το Βανκούβερ του Καναδά. Το είχε πρωτοδημοσιεύσει στο Medium, όπου το είδαμε, ήρθαμε σε επαφή μαζί του, τον γνωρίσαμε και του ζητήσαμε να το μεταφράσουμε* και να το δημοσιεύσουμε στον Ορθό Λόγο.
Ο Adam είναι ένας έφηβος που τον ενδιαφέρει έντονα η φωτογράφηση της άγριας φύσης, με το υλικό του να παρουσιάζεται στον προσωπικό του λογαριασμό στο Instagram. Είναι μαθητής Λυκείου, ακολουθεί την εκπαιδευτική προσέγγιση STEM και είναι υπότροφος του TKS. Ο ίδιος μας δήλωσε ότι: «Αγάπησα την φύση και την οικολογία από μία αρκετά μικρή ηλικία. Το ενδιαφέρον μου επικεντρώθηκε στη ζωή των πτηνών. Πέρασα ένα μεγάλο κομμάτι των παιδικών μου χρόνων παρακολουθώντας, φωτογραφίζοντάς, και καταλογογραφώντας πτηνά. Μπορώ, ακόμα, να αναγνωρίσω σχεδόν οποιοδήποτε είδος πτηνού στην Βόρεια Αμερική από την μυϊκή μνήμη και μόνο!»
Συνεχίζει ο Adam περιγράφοντας πώς το ενδιαφέρον του για τα πτηνά μετατράπηκε στη συνέχεια σε μία ευρύτερη επιστημονική ενασχόληση, παρά τη νεαρή ηλικία του: «Από πέρυσι, έχω αφιερώσει την πλειοψηφία του χρόνου μου ασχολούμενος με την επιστήμη, και, πιο πρόσφατα, την πληροφορική και τα μαθηματικά. Ξεκίνησα με το πασίγνωστο μάθημα του επιστήμονα Andrew Ng για την «μηχανική εκμάθηση» (στην πλατφόρμα coursera), και, όταν το ολοκλήρωσα, ξεκίνησα να γράφω κώδικα για τα δικά μου συστήματα χρησιμοποιώντας τη γλώσσα Python. Ωστόσο, δεν ήμουν ικανοποιημένος από το γεγονός ότι δεν κατανοούσα αρκετά καλά τα μαθηματικά και τη λογική στην οποία βασίζεται ο συγκεκριμένος κώδικας, οπότε, απέκτησα ένα εγχειρίδιο γραμμικής άλγεβρας και δίδαξα, ή για την ακρίβεια συνεχίζω να διδάσκω, στον εαυτό μου τόσο γραμμική άλγεβρα, όσο και λογισμό, ώστε να κατανοήσω καλύτερα ιδέες όπως τον αλγόριθμο οπισθοδιάδοσης (backpropagation) στα νευρωνικά δίκτυα. Πρόσφατα, είχα την δυνατότητα να αγοράσω το φανταστικό εγχειρίδιο του Peter Norvig και του Stuart Russell με τίτλο «Artificial Intelligence: A Modern Approach» και το διαβάζω αυτή τη στιγμή, κωδικοποιώντας τους αλγόριθμους που περιγράφονται στο βιβλίο και γράφοντας άρθρα για αυτούς τους αλγόριθμους, ώστε να στερεοποιήσω την κατανόησή μου.
Πέρα από το έντονο ενδιαφέρον μου για τα μαθηματικά και την πληροφορική, στόχος μου είναι να εφαρμόσω τις γνώσεις που θα αποκτήσω σε άλλους επιστημονικούς τομείς, όπως την προστασία της άγριας ζωής, τη γενετική, και την βιολογία. Ωστόσο, δεν είμαι ακόμα σίγουρος ακριβώς με ποιον τρόπο θα εφαρμόσω αυτές τις δεξιότητες. Προς το παρόν, αυτό που με ενδιαφέρει περισσότερο είναι να μάθω εκ βαθέων για την τεχνητή νοημοσύνη και τα μαθηματικά».
Μιλώντας για το άρθρο που ακολουθεί, μας εξήγησε τα εξής: «H κύρια πηγή έμπνευσης που με οδήγησε να γράψω αυτό το άρθρο προέρχεται από το παλιό μου ενδιαφέρον για τη φύση και την προστασία της, αλλά και από το ενδιαφέρον μου για την Φιλοσοφία και τις Ιδέες. Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο του Χένρι Ντέιβιντ Θόρω «Walden; or, Life in the Woods» και ερευνώντας το φιλοσοφικό κίνημα του Υπερβατισμού, μου έκανε εντύπωση πόσο επίκαιρες και σημαντικές πολλές από αυτές οι ιδέες είναι σήμερα, ιδίως τα μηνύματα που αφορούν την οικολογία και την αυτάρκεια. Ανέλυσα την φιλοσοφία και προσπάθησα να σκεφτώ με ποιον τρόπο θα μπορούσα, πρόχειρα, να διατυπώσω μία «μετενσάρκωση» της ιδέας στην σημερινή εποχή, και να την γράψω με σύντομο τρόπο.
Το άρθρο δεν αποτελεί απαραιτήτως μία τελική, ολοκληρωμένη και πλήρως μελετημένη εργασία -καθώς το έγραψα μέσα σε λίγες ώρες χωρίς κάποιο προσχέδιο για το τι θα έγραφα- αλλά, περισσότερο, ένα υποπροϊόν των δικών μου συλλογισμών.
Εισπνέοντας το δροσερό, φθινοπωρινό αέρα και χαζεύοντας εκεί που κάποτε ήταν το σπίτι του, η γειτονιά του, ο κοντινός του φίλος και ο θεραπευτής του, για τα δύο προηγούμενα χρόνια, ο Henry David Thoreau έκλεισε απαλά την εύθραυστη, κέδρινη πόρτα της καλύβας του για τελευταία φορά.
Το 1845, επιθυμώντας να αφήσει πίσω τη ζωή του ως διδάκτορας και εκπαιδευτικός στη γενέτειρά του, το Concord της Μασαχουσέτης, και, να γίνει αυτάρκης, ο Thoreau έχτισε μια καλύβα, 3×5 μέτρα, στις δασώδεις ακτές της λίμνης Walden. Εκεί, ανάμεσα σε πρωινούς περιπάτους στη φύση, στα λασπώδη μονοπάτια, και ανανεώσεις των εβδομαδιαίων προμηθειών του, έγραφε ενεργά, και, υπό την επιρροή του μνημειώδους Αμερικανού συγγραφέα Ralph Waldo Emerson, ανέπτυξε μια καινοτόμα φιλοσοφία -τον υπερβατισμό.
«Πήγα στο δάσος επειδή επιθυμούσα να ζήσω συνειδητά, να αντιμετωπίσω μόνο τα ουσιώδη γεγονότα της ζωής και να δω αν θα μπορούσα να μάθω όσα είχε να μου διδάξει, έτσι ώστε, όταν θα ερχόταν η ώρα μου να πεθάνω, να μην ανακάλυπτα ξαφνικά ότι δεν είχα ζήσει ποτέ…»
Ο Υπερβατισμός δίνει έμφαση στην αυτάρκεια, το φυσικό ρομαντισμό και την ατομικότητα, και, προτείνω ότι μια, -στη σύγχρονη εποχή-, «μετενσάρκωση» αυτής της συγκεκριμένης φιλοσοφίας δύναται να λειτουργήσει ως αντίδοτο σε όλα, σχεδόν, τα δεινά της σημερινής κοινωνίας.
Ατομικότητα και αντικομφορμισμός
Το έργο Self Reliance (1841) του Emerson, ένα εξαιρετικά σημαντικό υπερβατιστικό κείμενο, κηρύττει τη σημασία της ατομικότητας και του αντικομφορμισμού. Πρόκειται για μία δηκτική κριτική του τρόπου με τον οποίο επιλέγουμε τις πράξεις μας, παρατηρώντας ότι ένα μεγάλο μέρος των πραγμάτων που κάνουμε, δεν γίνονται με ατομική πρόθεση ή σκοπό.
Τα παραπάνω μας θυμίζουν τα λόγια του ψυχολόγου του 20ου αιώνα, Victor E. Frankl: « [ο άνθρωπος] είτε επιθυμεί να κάνει ότι κάνουν οι άλλοι (κομφορμισμός) είτε να κάνει ότι του λένε οι άλλοι (ολοκληρωτισμός). »
Ο υπερβατισμός αντιτίθεται σε αυτό. Ο Emerson και ο Thoreau πίστευαν στην ιερότητα της ατομικής σκέψης και πεποίθησης. Κάνε ότι είναι αληθινό σε εσένα και σε κανέναν άλλο. Εμπιστεύσου τον εαυτό σου.
Κανένας νόμος δε μπορεί να είναι ιερός για εμένα πέρα από αυτόν της φύσης μου… το μόνο σωστό είναι αυτό που συνάδει με τη φύση μου, το μόνο λάθος είναι αυτό που πάει κόντρα σε αυτή. -Ralph Waldo Emerson
Η εμπιστοσύνη στον εαυτό σου έρχεται, επίσης, από τη συνειδητοποίηση ότι η σταθερότητα, η αμεταβλητότητα, δεν υπερισχύει της αλλαγής, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Η εμπιστοσύνη στον εαυτό του και το πώς αισθάνεται κανείς από μέρα σε μέρα πρέπει να δημιουργεί μεταβλητότητα και αυτό δεν είναι αφελές ή παιδιάστικο. Αν μη τι άλλο, ένας άνθρωπος που επιτρέπει στον εαυτό του να καθοδηγείται από την περιέργειά του, έχοντας πλήρη επίγνωση του πόσα δεν γνωρίζει, γίνεται πιο ευγενής, πιο ολοκληρωμένος, από έναν που καθοδηγείται από την παράδοση ή την αμεταβλητότητα, που έχει ρυθμιστεί για να συμμορφώνεται με όσα ανατράφηκε για να πιστεύει, αγκιστρωμένος, φιλοσοφικά, στη δική του ιστορία.
Μια παράλογη επιθυμία για αμεταβλητότητα, εμποδίζει τον άνθρωπο να αναζητήσει ενεργά την πρόοδο και είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Emerson υιοθέτησε μία εναλλακτική άποψη για τη θρησκεία, σε αντίθεση με τον άκαμπτο αγγλικό πουριτανισμό, κόντρα σε όσα κήρυτταν οι προγενέστεροί του. Μία γνωστή δήλωσή του είναι ότι:
Μια ανόητη αμεταβλητότητα είναι σαν ένα τελώνιο φτιαγμένο από μικρά μυαλά, το οποίο λατρεύεται από μικρούς πολιτικούς και φιλοσόφους και θεϊκούς.
Αυτοδυναμία
Ο υπερβατισμός κηρύττει τη φιλοσοφία της αυτοδυναμίας ή αυτάρκειας (self-reliance), της ικανότητας να είναι κανείς πλήρως συμφιλιωμένος με τη μοναξιά. Αυτό ισχύει και σωματικά, αλλά, κυρίως, πνευματικά. Το πιο εμψυχωτικό πράγμα που μπορεί να κάνει κανείς είναι να μείνει πραγματικά μόνος με τον εαυτό του, απερίσπαστος, και να δει μια καθαρή, μη διαστρεβλωμένη, εικόνα του εαυτού του και όλων των ελαττωμάτων που συνοδεύουν την ύπαρξή του.
Τίποτα δε μπορεί να σου φέρει ηρεμία, παρά μόνο ο εαυτός σου.
Ο Emerson εκτιμούσε έναν συγκεκριμένο τύπο εκούσιας απομόνωσης. Πίστευε πως παρότι η φιλία αποτελεί ένα ευχάριστο αγαθό, πολύ συχνά, οι άνθρωποι τη χρησιμοποιούν ως έναν τρόπο αποφυγής του να σκεφτούν και να ξεπεράσουν τις δικές τους ατέλειες. Γι’ αυτό το πείραμα “Walden” του Thoreau είναι τόσο σημαντικό -παρουσίασε αυτήν ακριβώς την άνεση του ανθρώπου με τον εαυτό του, κάνοντας τον Thoreau, για λίγο, μια έμψυχη ενσάρκωση των διδαχών του Emerson.
Η θέση μας στη φύση
Ο υπερβατισμός μιλά για το Υπέρτατο –ένα συναίσθημα, τόσο πέρα από τις δυνατότητές μας και την κατανόηση μας, που ξεπερνά τη λογική. Ο μοναδικός τρόπος να έχουμε πρόσβαση σε αυτό το αποκορύφωμα είναι να δούμε τη φύση μέσα μας και να αντιληφθούμε ότι είμαστε, κατά κάποιο τρόπο, όχι οι παίκτες σε μια παρτίδα σκάκι, αλλά τα πιόνια. Δεν είμαστε ο άνθρωπος που κοιτάζει τη φύση, αλλά η φύση που κοιτάζει τον εαυτό της.
Υποστηρίζει πως πρέπει να δούμε τη φύση όχι μέσα από μάτια που αντανακλούν, αλλά από μάτια που απορροφούν, να μη χρησιμοποιούμε ανθρώπινες αναλογίες για να εξηγήσουμε τι βλέπουμε, αλλά, φυσικές αναλογίες για να εξηγήσουμε τους εαυτούς μας.
Για τον Emerson, το αποκορύφωμα, η στιγμή της σύνδεσης με το Υπέρτατο και της φυσικής επίγνωσης, ήρθε κατά τη διάρκεια ενός περιπάτου κοντά στο σπίτι του, μια συννεφιασμένη μέρα. Σε αυτή την ξαφνική στιγμή διαύγειας παρατήρησε:
Στεκόμενος στο γυμνό έδαφος -το κεφάλι μου λουσμένο από τον ανάλαφρο αέρα και ανυψωμένο σε έναν άπειρο χώρο- όλος ο αρνητικός εγωισμός εξαφανίζεται. Γίνομαι ένα διάφανο μάτι. Είμαι ένα τίποτα. Βλέπω τα πάντα. Τα ρεύματα της Οικουμενικής Ύπαρξης κυκλοφορούν μέσα από μένα. Είμαι μέρος ή κομμάτι του Θεού.
Η σύνδεση με το Υπέρτατο και η συνειδητοποίηση της θέσης μας στον κόσμο έρχεται μαζί με ένα ξεχωριστό αίσθημα ταπεινοφροσύνης, το οποίο ο Emerson πίστευε πως χρειαζόταν σε πολλούς ανθρώπους στην εποχή του.
Αυτή η αίσθηση μοναδικότητας, ενότητας, ακόμα και πραότητας που έρχεται καθώς στέκεσαι μπροστά από μία οροσειρά, περπατώντας ανάμεσα στις σεκόγιες, ή στην περίπτωση του Emerson, καθώς περπατούσε στο πάρκο της γειτονιάς του, είναι το αποκορύφωμα, η σύνδεση με το Υπέρτατο που πρέπει να αναζητούμε.
Γιατί χρειαζόμαστε τον Υπερβατισμό σήμερα
Μια σύγχρονη «μετενσάρκωση» του Υπερβατισμού είναι πολύ απαραίτητη στον 21ο αιώνα.
Σε έναν αυξανόμενα συνδεδεμένο, και μονίμως απασχολημένο, κόσμο, γίνεται όλο και πιο εύκολο να ζούμε μια περιορισμένη ζωή, χωρίς ποτέ να αναλογιστούμε ποιοι είμαστε, τον εαυτό μας ή τις επιλογές μας, όντας, πολύ αφηρημένοι από το μονότονο, καθημερινό λευκό θόρυβο των ποικίλλων εργασιών και απασχολήσεων, καθώς και της 24ωρης ροής «ενημέρωσης», για να έχουμε την ευκαιρία να σκεφτούμε, πλήρως, τις επιλογές μας και τους εαυτούς μας.
Θα περιγράψω, συνοπτικά, μια ελαφρώς εκσυγχρονισμένη εκδοχή του υπερβατισμού ως θεραπεία σε δύο από τα μεγαλύτερα προβλήματα της εποχής μας: το περιβάλλον και την ψυχική υγεία.
Αυτοδυναμία και ψυχική υγεία
Εμπνεύστηκα να προσθέσω αυτό το μέρος χάρη σε μια συζήτηση πάνω στο σχόλιο του Gustavo Wiering.
Μπορεί να αναρωτιέστε ότι: Αν ως Homo sapiens έχουμε καταφέρει να επιτύχουμε μέσα από αποτελεσματική επικοινωνία και συνεργασία, γιατί να πρέπει να εστιάσουμε στο άτομο;
Ταυτόχρονα, καθώς ζούμε σε μια εποχή αυξανόμενης πόλωσης και δυσπιστίας (γράφοντας μόλις μερικές μέρες μετά την εισβολή στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ από ντόπιους τρομοκράτες), γιατί να χρειαζόμαστε τον ατομικισμό αυτή τη στιγμή;
Ως εκ τούτου, αυτή η σύγχρονη ερμηνεία της ατομοκρατίας του κλασσικού Υπερβατισμού αγκαλιάζει την αυτάρκεια, την αυτοδυναμία.
Ο νέος ‘ατομικιστής’ δεν είναι οπαδός του απομονωτισμού ή περιφρονητικός προς την κοινωνία, αλλά, προσπαθεί να νιώθει άνετα με τον εαυτό του και να είναι παρών με τον εαυτό του, χωρίς περισπασμούς. Αυτός ο καινοτόμος, ο διαφορετικός, ατομικισμός, πάνω απ’ όλα, προάγει τη δυνατότητα να είσαι ανεξάρτητος, μια ικανότητα να διαχειρίζεσαι προβλήματα μόνος σου αν χρειάζεται, και, κάποιες φορές, να ξεπερνάς την ακατανίκητη πίεση να τα παρατήσεις.
Αυτό, φυσικά, είναι ευκολότερο στα λόγια απ’ ότι στην πράξη, αλλά, κυρίως, πρέπει να ξεκινήσει από μικρή ηλικία -τα νήπια πρέπει να διδάσκονται να προσεγγίζουν περισσότερα προβλήματα μόνα τους. Η ζωή πρέπει να γίνει πιο αυτοκατευθυνόμενη από νεαρή ηλικία. Η σχολική εκπαίδευση πρέπει να δίνει περισσότερη αυτονομία και οι μαθητές να εκπαιδεύονται για να αναλαμβάνουν την ευθύνη για την δική τους μάθηση, με αυτο-παιχνίδια και εκπαιδευτικές εξερευνήσεις σε νεαρή ηλικία.
Επιστρέφοντας στη συλλογική δύναμη έναντι της ατομικής -η δύναμη ενός δικτύου από κόμβους (κοινωνία) εξαρτάται, άμεσα, από τη δύναμη όλων των μεμονωμένων κόμβων (μεμονωμένα άτομα). Αν και η κοινωνία είναι συνήθως αρκετά ανθεκτική για να αντέξει τα προσωπικά εμπόδια που μπορεί να έχει κάθε άτομο, η επιδημία ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουμε σήμερα, αρχίζει να έχει σοβαρό αντίκτυπο στην κοινωνία στο σύνολο της.
Η προώθηση και η καλλιέργεια αυτής της αυτοδυναμίας μπορεί να οικοδομήσει πνευματική ανθεκτικότητα στο ατομικό επίπεδο της κοινωνίας μας και να αυξήσει τη δύναμη του δικτύου μας, αλλά, και την ισχύ της συνεργασίας μας.
Αυτή η ατομικότητα και η οικολογία είναι ιδιαιτέρως συνυφασμένες -παρότι πρέπει να βρούμε έναν κοινό στόχο ως κοινωνία (πχ, περιορισμός της κλιματικής αλλαγής), ο τρόπος με τον οποίο παρακινούμε τους εαυτούς μας να ενδιαφερθούν για τον στόχο αυτό, μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Σύγχρονος Υπερβατισμός και οικολογία
Ταυτόχρονα, υποβαθμίζουμε το περιβάλλον με τόσο μη βιώσιμο ρυθμό που αυτή η ευκαιρία να βιώσουμε το Υπέροχο μπορεί μεν να μην είναι ανεπίτευκτη, αλλά, μοιάζει απίθανη.
Αυτός ο καταστροφικός κύκλος είναι αυτο-αναπαραγόμενος -η άγνοια για τη φυσική ομορφιά καλλιεργεί αμφιθυμία σχετικά με την περιβαλλοντική καταστροφή, και, αυτή η καταστροφή,εν μέρει, καθιστά δυσκολότερο το να αντιληφθούμε την ομορφιά της φύσης.
Ο Υπερβατισμός μπορεί να γίνει το αντίδοτο σε αυτό. Δίνοντας έμφαση όχι απλά στην πρακτική, οικονομική και οικολογική σημασία της φύσης, αλλά στην πνευματική σημασία που διαδραματίζει, προσφέροντας νόημα, στην ύπαρξή μας, μπορεί να ενθαρρύνει την ταπεινοφροσύνη και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
Μπορούμε να βρούμε έναν κοινό στόχο περιβαλλοντικής βιωσιμότητας μέσω προσωπικών εμπειριών με τη φύση -μπορούμε όλοι να βρούμε τους δικούς μας λόγους για τους οποίους εκτιμούμε την άγρια φύση, είτε αυτοί είναι πρακτικοί (πχ, οικολογική σταθερότητα) είτε πνευματικοί (η αίσθηση της ύπαρξης). Πρέπει, απλά, να τον βρούμε. Μόνον όταν εμείς (ως άτομα) βρούμε αυτόν τον το λόγο για τον οποίο θα ενδιαφερθούμε, μπορούμε πραγματικά να παλέψουμε για περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
Μία ανθρώπινη προσωποποίηση αυτής της περιβαλλοντικής διαφώτισης, του πάθους και του Υπερβατισμού, κοιτώντας τη φιλοσοφία από μία πιο περιβαλλοντική και οικολογική σκοπιά, συναντάται στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα στο φυσιογνώστη John Muir.
Ο περιβαλλοντολόγος John Muir (1838-1914) είναι περισσότερο γνωστός για την ίδρυση του Sierra Club, βοηθώντας στη θεμελίωση του Εθνικού Πάρκου Yosemite, και, οδηγώντας σε αυτό που θα γινόταν μια νέα γενιά περιβαλλοντολόγων στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα.
Το πιο γνωστό, είναι ότι πήγε με τον τότε πρόεδρο Theodore Roosevelt μία τριήμερη εκδρομή για κάμπινγκ στο Yosemite.
Έχοντας διαβάσει ένα βιβλίο του Muir, ο Roosevelt του ζήτησε να τον οδηγήσει στη Σιέρρα Νεβάδα, λέγοντας: «Δε θέλω κανέναν μαζί μου παρά μόνο εσένα, και δε θα ασχοληθώ καθόλου με την πολιτική για τέσσερις μέρες, απλά για να είμαι εκεί έξω μαζί σου».
Τρεις μέρες κάμπινγκ μαζί, ανάμεσα στις σεκόγιες, ώθησαν τον Roosevelt να θεσπίσει αρκετές περιβαλλοντικές πολιτικές και να δημιουργήσει το Εθνικό Πάρκο Yosemite, πράγμα που χαρακτηρίστηκε ως «η πιο σημαντική στιγμή στην ιστορία της οικολογίας».
Ο John Muir ήταν φυσιογνώστης, συγγραφέας και βιολόγος, όμως πριν από όλα αυτά ήταν ένας ένθερμος προστάτης του περιβάλλοντος, διότι τον μάγευε -είχε κοιτάξει κλεφτά πάνω από τα σύννεφα και περιβάλλει τον εαυτό του στο μεγαλείο της φύσης, επιθυμώντας να μοιραστεί την εμπειρία που ένιωσε.
Πριν αποκτήσει κακή φήμη, ο Μuir, το 1871, συνάντησε, τυχαία, τον γερασμένο Ralph Waldo Emerson, σε ένα τρένο που διέσχιζε τον τότε νέο κατασκευασμένο ηπειρωτικό σιδηρόδρομο που κατευθυνόταν δυτικά, προς την Καλιφόρνια. Παρότι ο Muir και ο Emerson ήθελαν και οι δύο να περάσουν περισσότερο χρόνο μαζί, δεν τα κατάφεραν, και, έτσι, δε συναντήθηκαν ποτέ κανονικά. Συμπαθούσαν πολύ ο ένας τον άλλο, ενώ ο Emerson φέρεται να έλεγε πως ο Muir ήταν «πιο υπέροχος από τον Thoreau».
Πριν γνωρίσει τον Emerson, ο Muir ήταν, ήδη, φανατικός αναγνώστης του έργου του και η συνάντηση μαζί του ενίσχυσε το πάθος του για την οικολογία. Διαβάζοντας τη δουλειά των Thoreau, Fuller και Emerson, μετέτρεψε το ρομαντισμό του Υπερβατισμού σε μια δύναμη για την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα.
Σε μία εποχή περιβαλλοντικής αναταραχής, κλιματικής αλλαγής και άνευ προηγουμένου απώλειας βιοποικιλότητας, εμείς, όπως ο Muir και η Carson, πρέπει να αφήσουμε τους εαυτούς μας να εμπνευστούν και να πλημμυριστούν από την ίδια τη φύση. Μόνο όταν συνειδητοποιήσουμε, πραγματικά, την ομορφιά του φυσικού μας κόσμου και του μεγαλείου που δημιουργεί μέσα μας, μπορούμε να δραστηριοποιηθούμε για να τον προστατεύσουμε.
* Μετάφραση: Αντωνία-Μαρία Τσατσαμπά
(Η Αντωνία-Μαρία είναι φοιτήτρια στο τμήμα Πληροφορικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς, και στο τμήμα Επικοινωνίας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος -Deree College- και, συμμετέχει, στην ομάδα του Ορθού Λόγου ασκούμενη στην Εποικοδομητική Δημοσιογραφία.)